Skręcenie kostki to potoczna nazwa kontuzji stawu skokowego. Problem jest poważny, ale przyczyny mogą być czasami prozaiczne. Skręcona kostka to nie tylko wyłączenie na kilka dni z normalnego funkcjonowania. To również spore prawdopodobieństwo długotrwałych problemów ze stawem skokowym.
Czym jest skręcenie kostki?
Skręcenie stawu skokowego jest bardzo częstą kontuzją, do której dochodzi najczęściej poprzez nieprawidłowe postawienie stopy na podłożu. Do skręcenia stawu skokowego i zerwania torebki stawu skokowego dochodzi na skutek przekroczenia fizjologicznego zakresu ruchu w stawie skokowym, które doprowadza do uszkodzenia torebki stawowej oraz więzadeł. Występują różne rodzaje uszkodzenia tej struktury, z których najpoważniejszym jest zerwanie torebki stawowej. Uraz powstaje najczęściej podczas aktywności fizycznej, która wymaga wielu ruchów skrętnych, jak na przykład gra w koszykówkę lub w piłkę nożną. Zawodnicy podczas meczu wiele razy wyskakują i opadają, co predysponuje do wystąpienia tego problemu.
Aż w ok. 95% przypadków jest to wywinięcie się stopy na zewnętrzną krawędź, w ok. 5% na wewnętrzną. Skręcenie stawu skokowego opisywane jest w trójstopniowej skali, gdzie:
- skręcenie stawu skokowego I stopnia: naciągnięcie więzadeł i torebki stawowej, niewielki ból, obrzęk i ograniczona ruchomość,
- skręcenie stawu skokowego II stopnia: rozerwanie torebki stawowej i częściowe zerwanie więzadeł, duży ból, wyraźny obrzęk, chód z utykaniem,
- skręcenie stawu skokowego III stopnia: rozerwanie torebki stawowej i całkowite przerwanie więzadeł, duży obrzęk i ból, poważne trudności z chodzeniem.
Jak można skręcić kostkę?
Wytrzymałość stawu skokowego jest kwestią indywidualną. Czasami kostkę możemy skręcić, wykonując po prostu nienaturalny krok. Innym razem nawet silne przemieszczenie nie doprowadza do tego urazu. Najczęstszymi powodami skręcenia kostki są nieprawidłowe ustawienie stopy względem podłoża, nagła rotacja tułowia przy jednoczesnym ustabilizowaniu kończyny (popularne obrócenie się na pięcie), zeskok z wysokości lub po prostu brak odpowiedniej rozgrzewki przed ćwiczeniami fizycznymi.
Objawy i leczenie skręcenia kostki
- zasinienie skóry,
- silny ból (zazwyczaj po bocznej stronie stawu skokowego),
- ból, który nasila się podczas ruchu,
- tkliwość w miejscu urazu,
- niestabilność stawu,
- ograniczona ruchomość stawu,
- problemy z poruszaniem się.
Jeśli takie objawy zaobserwujemy u siebie, należy jak najszybciej zgłosić się do lekarza, który przeprowadzi fachowe badanie. Ocenie będzie podlegała między innymi tkliwość na ucisk oraz wielkość obrzęku. Wykonywane są również badania takie jak RTG i USG, które pozwolą na zdiagnozowanie stopnia skręcenia.
To, jak silne będą objawy, wynika z intensywności urazu. Każdy stopień uszkodzenia stawu skokowego cechuje się innymi objawami, a co za tym idzie, konieczne jest zastosowanie innej metody leczenia.
Skręcenie kostki stopnia I objawia się umiarkowanym bólem i lekkim obrzękiem. Odpowiednie postępowanie może spowodować, że problem zniknie bez potrzeby wizyty u lekarza. Należy tylko ograniczyć ruch do minimum, przykładać do stawu zimne kompresy i odpoczywać.
Skręcenie kostki stopnia II powoduje większy ból, dość spory obrzęk i powstanie krwiaka. W takim przypadku wizyta u ortopedy jest konieczna. Przepisze on maść o działaniu przeciwbólowym i przeciwobrzękowym oraz poleci odpowiedni stabilizator stawu skokowego.
Skręcenie kostki stopnia III charakteryzuje się dużym obrzękiem, silnym bólem podczas chodzenia i niestabilnością stawu. W takim przypadku konieczne jest założenie opatrunku gipsowego na okres 2-3 tygodni, a po upływie tego czasu wskazane jest używanie stabilizatora.
Stopień urazu powinien determinować odpowiedni sposób leczenia i rehabilitacji stawu skokowego, a nawet skręcenie stawu skokowego I stopnia nie powinno być bagatelizowane i wymaga podjęcia odpowiednich działań.
Jak zapobiegać skręceniu kostki?
Zapobieganie skręceniom polega przede wszystkim na stopniowym obciążaniu stawów. Przed ćwiczeniami konieczna jest rozgrzewka uwzględniająca stawy skokowe (na przykład krążenia stawu). Podstawą jest też noszenie na co dzień wygodnego, dobrze dopasowanego obuwia (niestabilny obcas lub wysoki koturn to częsta przyczyna urazów u pań). W miarę możliwości powinno się też unikać skoków i wykręcania stóp podczas chodzenia.
Rehabilitacja
Rehabilitacja koncentruje się na zmniejszeniu bólu, obrzęku, poprawie ruchomości i stabilności stawu oraz zabezpieczeniu go przed kolejnymi uszkodzeniami. W wielu przypadkach konieczny jest odpowiedni i niekiedy długotrwały proces rehabilitacji, który pozwoli na powrót do pełni sił. Istnieje wiele możliwości ćwiczeń i zabiegów fizykalnych na przykład kinesiotaping, ćwiczenia izometryczne, wytrzymałościowe, ćwiczenia wspomagające odbudowę równowagi mięśniowej, propriocepcji, sensomotoryki, a także pole magnetyczne, ultradźwięki oraz krioterapia.
Ćwiczenia na staw skokowy po skręceniu powinny odbywać się pod okiem profesjonalnego fizjoterapeuty, który dostosuje poziom oraz trudność do możliwości pacjenta. W wszystkich typach skręcenia stosuje się postępowanie zgodne z DRICE:
- D – diagnosis – diagnoza,
- R – rest – odpoczynek,
- I – ice – lód (15-30 minut, 3-4 x na dzień, przez 3 dni),
- C – compression – kompresja, ucisk (założenie szyny, stabilizatora, taping, bandażowanie),
- E – elevation – uniesienie.
Należy pamiętać o powstrzymaniu się w okresie po skręceniu stawu skokowego od gorących kąpieli, maści rozgrzewających i ciepłych okładów.
Zaopatrzenie ortopedyczne
Lekarz może zalecić zakup profesjonalnego sprzętu, który pozwoli na szybszy powrót do pełnej sprawności. Może on pełnić również funkcję profilaktyczną, dzięki czemu pozwoli uchronić się przed kolejnymi kontuzjami. Będzie jednak spełniał swoje zadanie tylko wtedy, kiedy rzeczywiście zostanie dobrany we właściwy sposób – w naszym sklepie znajduje się wiele różnych modeli, dzięki czemu każdy znajdzie coś dla siebie. Obecnie stabilizatory zaleca się teraz już nie tylko zawodowym sportowcom, ale także osobom, które uprawiają aktywność fizyczną rekreacyjnie albo narażone są po prostu na duże obciążenia w pracy. Należy pamiętać, aby ortezę dobrał lekarz specjalista.
Polecane zaopatrzenie ortopedyczne, które jest dostępne w naszym sklepie to między innymi:
Stabilizator stawu skokowego Airsport
Posiada wyprofilowane łuski usztywniające oraz obszywane poduszki powietrzne, które tworzą masujący ucisk. Dodatkową kompresję i stabilizację zapewnia specjalny pasek umieszczony wokół ścięgna Achillesa. Tkanina okrywająca z dwóch stron panele zapewnia wysoki komfort użytkowania. Mocno stabilizuje miejsce urazu i zabezpiecza przed ruchami skrętnymi stopy. Wspomaga redukcję obrzęku. Solidna konstrukcja stabilizatora zapobiega jego przemieszczaniu się podczas ruchu. Można nosić go w połączeniu z obuwiem. Polecany do stosowania w przewlekłych lub pourazowych zapaleniach ścięgna Achillesa i powięzi podeszwy, w okresie pooperacyjnym po rekonstrukcji ścięgna Achillesa a także w skręceniach, zwichnięciach i złamaniach w obrębie kostki, przewlekłej niestabilności więzadeł oraz stabilizacji i leczeniu czynnościowym urazów stawu skokowego.
Stabilizator stawu skokowego A60
Został zaprojektowany dla osób aktywnych fizycznie. Posiada cienką i stabilną konstrukcję, która zapewnia dopasowanie ortezy do każdego obuwia. Jest zaopatrzony w usztywniające łuski, które zostały wyprofilowane pod kątem 60 stopni, co ma na celu zapobieganie urazom stawu skokowego. Specjalistyczne testy wykazały, że właśnie ten kąt zapewnia optymalną ochronę przed skręceniami, w związku z rozłożeniem siły nacisku w miejscach, które są najbardziej narażone na uraz. Nie ogranicza jednocześnie zgięcia grzbietowego i podeszwowego stopy. Materiał Breath-O-Prene gwarantuje wygodę użytkowania, jest przewiewny, co wpływa na regulowanie ciepłoty ciała. Orteza posiada dodatkowe zabezpieczenie w postaci pasa spinającego ze sobą łuski. Stabilizator polecany jest do stosowania w profilaktyce kontuzji stawu skokowego, jak również w chronicznej niestabilności tego stawu oraz jako zaopatrzenie po zastosowaniu opatrunku gipsowego.
Orteza stawu skokowego VeloCity Extra Support (ES)
Wykonana z lekkiego, ale trwałego materiału. Specjalny zawias spina ortezę, umożliwiając optymalne dopasowanie do kończyny. Zachowane jest zarówno zgięcie grzbietowe, jak i podeszwowe. Przystosowana do użytkowania w połączeniu z obuwiem sportowym. Mankiet na łydkę został wykonany w technologii R3 (Rapid-Rigid-Ratcheted, czyli Szybki-Sztywny-Samoblokujący). Polecana jako zaopatrzenie profilaktyczne dla osób aktywnych. Oprócz tego z powodzeniem sprawdzi się przy skręceniach, zwichnięciach czy przewlekłych niestabilnościach kostki.
Po urazie stawu skokowego wskazane jest skorzystanie z możliwości jakie oferuje obecnie fizjoterapia oraz specjalistyczne zaopatrzenie ortopedyczne.
Orteza stopowo-goleniowa Pneumatic Walker Airselect Elite
Stanowi alternatywę dla tradycyjnego opatrunku gipsowego po urazach stawu skokowego. Najlżejszy na rynku but ortopedyczny działa wspomagająco w leczeniu kontuzji oraz świetnie sprawdza się w leczeniu pooperacyjnym. Posiada specjalne otwory, które odpowiadają za wentylację. Podczas chodzenia zapewniona jest właściwa kompresja, którą tworzą specjalne komory powietrzne. Orteza wyposażona jest w zintegrowany system pompujący z obrotowym pokrętłem wyboru komory, co daje możliwość indywidualnego dostosowania. Rozwiązanie to pozwala na szybsze zmniejszenie bólu, obrzęku i ogólne przyspieszenie leczenia. Specjalistyczna konstrukcja podeszwy polegająca na wypełnieniu jej powietrzem działa amortyzująco, co zmniejsza obciążenie pięty i zapobiega wstrząsom związanym z uderzeniami stopy o podłoże. Orteza jest uniwersalna – pasuje zarówno na prawą jak i lewą nogę u większości dorosłych osób.
Jest przydatnym zaopatrzeniem w wielu kontuzjach takich jak:
- zwichnięcie stawu skokowego,
- skręcenie stawu skokowego w fazie ostrej,
- zerwanie od strony bocznej więzadła skokowo-strzałkowego przedniego lub tylnego, piętowo-strzałkowego,
- uszkodzenie więzadła trójgraniastego od strony przyśrodkowej,
- złamania w obrębie śródstopia,
- pęknięcia kości stępu, kości piętowej, kości śródstopia,
- doleczanie po stabilnych złamaniach nasady dalszej kości piszczelowej i strzałkowej,
- stany pooperacyjne stopy i stawu skokowego.